نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانش آموخته دکتری مدیریت صنعتی دانشگاه تربیت مدرس ، استادیار گروه مدیریت صنعتی، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه میبد

2 استاد گروه مدیریت صنعتی، دانشکده مدیریت و اقتصاد، دانشگاه تربیت مدرس

3 دانشیار گروه مهندسی برق، دانشکده مهندسی برق و کامپیوتر، دانشگاه یزد

4 دانشیار گروه مدیریت، دانشکده علوم اجتماعی و اقتصاد، دانشگاه الزهراء

چکیده

امروزه اغلب زنجیره‌های تامین، با توجه بیشتر به حفاظت از محیط زیست به‌عنوان مزیت رقابتی، به سمت کسب و کار سبز در حرکتند. در این میان، طراحی یک زنجیره تأمین سبز دو مرحله‌ای با تخصیص بهینه یک تأمین‌کننده سبز به یک تولیدکننده سبز بر اساس ماکزیمم کارایی و در نظرگرفتن فرآیندها و محصولات درونی میان این دوسطح، ضروری به نظر می‌رسد؛ زیرا، عملکرد اقتصادی و زیست‌محیطی زنجیره تأمین را افزایش خواهد داد. یکی از روش‌های مورد استفاده برای ارزیابی کارایی در مدیریت زنجیره تأمین سبز، تحلیل پوششی داده‌ها (DEA) است. روش-های سنتی DEA در ارزیابی کارایی زنجیره تأمین و سیستم‌های چند مرحله‌ای به درستی عمل نمی‌کنند؛ زیرا، هر واحد تصمیم‌گیرنده را مانند جعبه سیاه در نظر می‌گیرند و از ساختارهای دورنی آن غفلت می‌ورزند. لذا به‌منظور رفع این نقص، یک روش تحلیل پوششی داده‌های شبکه‌ای دو مرحله‌ای مبتنی بر مفاهیم مهندسی برق ارائه خواهد شد که قادر است کل ورودی‌ها، محصولات میانی و خروجی‌های مطلوب و نامطلوب میان تأمین‌کننده و تولیدکننده در زنجیره تأمین سبز را جهت تخصیص بهینه واحدهای تأمین به تولید براساس ماکزیمم کارایی در نظر بگیرد. مدل پیشنهادی همراه با یک مثال کاربردی تشریح و اعتبار آن تایید گردیده است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Designing a Mathematical Model for Optimum Assignment in the Two-stage Green Supply Chain using Network Data Envelopment Analysis and Electrical Circuits

نویسندگان [English]

  • hossein mohebbi 1
  • adel azar 2
  • Abasali Heidari 3
  • Ameneh Khadivar 4

چکیده [English]

Nowadays, most supply chains are starting to go green in their business with pay more attention to environmental protection as competitive advantage. Therefore, Designing a two-stage green supply chain for optimum assignment a green supplier to a green producer based on maximum efficiency and attention to intermediate products and processes is essential. Because, economic performance and environmental performance of the supply chain will increases. One of the methods used to evaluating efficiency in the green supply chain management, is data envelopment analysis (DEA). The traditional DEA methods for evaluating efficiency of supply chain processes and multi-stage systems not working properly, Because, each decision making units is assumed as a black box and ignore its internal processes. In order to overcome this deficiency, a novel two-stage network DEA will be presented based on the concepts of Electrical Engineering that ability to consider all inputs, Intermediate products, desirable and undesirable outputs between supplier and producer in the green supply chain for optimum assignment a supplier to producer based on maximum efficiency. The proposed model has been described by an application example and Its reliability has been confirmed.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Two-stage green supply chain
  • Dual-role factors
  • Undesirable outputs
  • Network data envelopment analysis
  • Electrical circuits
آذر، عادل؛ تحقیق در عملیات (مفاهیم و کاربردهای برنامه­ریزی خطی)، چاپ سوم، تهران، مؤسسه نشر علوم نوین، 1383.
آذر، عادل؛ حسینی، اکرم السادات؛ طراحی مدل برنامه­ریزی تولید چندمحصولی در زنجیره تأمین براساس رویکرد برنامه­ریزی آرمانی (مطالعه موردی: گروه صنعتی برنز)، فصل­نامه مطالعات مدیریت صنعتی، سال دوازدهم، شماره 34، 17-1، پائیز 1393.
الفت، لعیا؛ بامدادصوفی، جهانیار؛ امیری، مقصود؛ ابراهیم­پور ازبری، مصطفی؛ مدلی جهت ارزیابی عملکرد زنجیره تأمین با استفاده از مدل تحلیل پوششی داده­های شبکه­ای (مورد: زنجیره تأمین شرکت­های داروسازی بورس اوراق بهادار تهران)، فصل­نامه مطالعات مدیریت صنعتی، سال دهم، شماره 26، 26-1، پائیز 1391.
الفت، لعیا؛ خاتمی فیروزآبادی، محمدعلی؛ خداوردی، روح­اله؛ مقتضیات تحقق مدیریت زنجیره تأمین سبز در صنعت خودروسازی ایران)، فصل­نامه علوم مدیریت ایران، سال ششم، شماره 21، 140-123، بهار 1390.
امیری، مقصود؛ جهانی، سمانه؛ به­کارگیری یک روش AHP/IDEA برای ارزیابی و انتخاب تأمین کنندگان، فصل­نامه مدیریت صنعتی، دوره 2، شماره 5، 18-5، پائیز و زمستان 1389.
برزین­پور، فرناز؛ تاکی، پیمان؛ طراحی شبکه زنجیره تأمین سبز (دوستدار محیط زیست) دوکاناله با در نظر گرفتن انتخاب حالت حمل و نقل و محدودیت انتشار گازهای گلخانه­ای، فصل­نامه فن­آوری­های نوین در مهندسی محیط زیست و منابع تجدیدپذیر، سال اول، شماره 1،  56-45، تابستان 1393.
صانعی، مسعود؛ ممی­زاده چاتقیه، سمیه؛ راهکار DEA در ارزیابی کارایی زنجیره­های تأمین تحت شرایط VRS، فصل­نامه مدیریت، سال نهم، 73-67، بهار 1391.
کوه، ارنست؛ دسور، چارلز؛ ترجمه و تکمیل: پرویز جبه دار مارالانی؛ نظریه اساسی مدارها و شبکه ها، چاپ پانزدهم، تهران، مؤسسه انتشارات و چاپ دانشگاه تهران، 1390.
میرغفوری، حبیب­اله؛ صادقی آرانی، زهرا؛ عزیزی، فاطمه؛ ارایه‌ مدلی جهت انتخاب تأمین‌کننده  سبز با رویکرد تصمیم‌گیری چندمعیاره (مطالعه‌ی موردی: شرکت‌های منتخب کاشی ‌و‌سرامیک استان یزد)، فصل­نامه پژوهش‌های محیط‌زیست‌‌‌‌‌، سال پنجم، شماره 10، 96-83، پائیز و زمستان 1393.
ناجی عظیمی، زهرا؛ پویا، علیرضا؛ قربان­پور، احمد؛ کاربرد الگوریتم ژنتیک جهت خوشه­بندی فازی صنایع منطقه ویژه پارس جنوبی از حیث عمل به مدیریت زنجیره تأمین سبز، دهمین کنفرانس بین­المللی مهندسی صنایع دانشگاه تهران، 7-1، بهمن­ماه 1392.
نیک­نژاد، مریم؛  زنجیره تأمین سبز (به همراه مطالعه موردی)، فصل­نامه مدیریت زنجیره تأمین، سال سیزدهم، شماره 34، 27-20، زمستان 1390.
منابع لاتین
Charnes, A., Cooper, W. W., Golany, B., Halek, R., Klopp, G., Schmitz, E., et al. Two-phase data envelopment analysis approaches to policy evaluation and management of army recruiting activities: Tradeoffs between joint services and army advertising. Research Report Center for Cybernetic Studies, University of Texas-Austin, Austin, TX,1986.
Castelli, L., Pesenti, R. & Ukovich, W., DEA-like models for efficiency evalutions of specialized and interdepent units, European Journal of Operational Research,132, 274-286, 2001.
Castelli, L., Pesenti, R. & Ukovich, W., DEA-like models for the efficiency evalution of hierarchically structured units, European Journal Of Operational Research,154, 456-476, 2004.
Chen, C., A network-DEA model with new efficiency measures to incorporate the dynamic effect in production networks, European Journal of  Operational Research, 194, 687–699, 2009.
Chen, Y., Cook, W.D., Kao, C., & Zhu, J., Network DEA pitfalls: Divisional efficiency and frontier projection under general network structures. European  Journal of Operational Research, 226, 507–515,2013.
Chen, C., Yan, H., Network DEA model for supply chain performance evaluation, European Journal of Operational Research, 213, 147–155, 2011.
Chen, Y. & Zhu, J., Measuring  information  technology's  indirect  impact  on  firmperformance, information  Technoligy and management, 12, 9-22, 2004.
Cook, W.D., Zhu, J., Bi, G., Yang, F., Network DEA: Additive efficiency decomposition, European Journal of Operational Research, 207, 1122-1129. 2010.
Cook, W.D., Liang, L., Zhu, J., Measuring performance of two-stage network structures by DEA: A review and future perspective, Omega 38, 423–430, 2010.
Dorf  R.C. & Svoboda J.A. Introduction to Electric Circuits. California: Vaibhav Goel, 2014.
Fang, L., & Zhang, C. Q., Resource allocation based on the DEA model. Journal of the Operational Research Society, 59, 1136–1141, 2008.
Fare, R., & Grosskopf, S., Network DEA, socio-economic plannig science, 34, 35-49, 2000.
Hiller, G. & Liberman, B. & Frederick S. Introduction to Operations Research. Mc Graw. Hill, 2002.
Johnny,  C., Maurice,  K.,  Shalishali, B., Tseng,  D. Opportunities  in green supply chain management. The Coastal Business Journal, 8 ,55-69, 2009.
Kao, C., Efficiency decomposition in network data envelopment analysis: A relational model, European Journal of Operation Research, 192, 949-962, 2009.
Kao, C., Network data envelopment analysis: A review, European Journal of Operation Research, 239, 1-16, 2014.
Khodakarami, M., Shabani, A., Farzipoor Saen, R. & Azadi, M., Developing distinctive two-stage data envelopment analysis models: An application in evaluating the sustainability of supply chain management, Measurement, 70, 62–74, 2015.
Lewis, H. & Sexton, T., Network DEA: efficiency analysis of organizations with complex internal structure, Computers & Operations Research, 31, 1365-1410, 2004.
Lewis, H. & Sexton, T., Two-Stage DEA: An APPlication to Major League Baseball,  journal of Productivity Analysis,19, 227-249, 2003.
Liang, L. ,Yang, F., Cook, W.D. & Zhu,  J., DEA models for supply chain efficiencyevaluation,. Annals of Operations Research,1451, 35–49, 2006.
Lozano, S., Gutierrez, E. & Salmeron, J.L., Network DEA approach to airports performance assessment considering undesirable outputs, Applied Mathematical Modelling, 37, 1665-1676, 2013.
Mirhedayatian, S.M., Azadi, M. & Farzipoor Saen, R., A novel network data envelopment analysis model for evaluating green supply chain management, Int. J. Production Economics, 147, 544–554, 2014.
Nilsson, J. & Riedel, S., Electric circuits. New Jersey: Prentice Hall, 2011.
Premachandra, I. M., Zhu, J., Watson, J., & Galagedera, D. U. A.  Best performing US mutual fund families from 1993 to 2008: Evidence from a novel two-stage DEA model for efficiency decomposition. Journal of Banking and Finance, 36, 3302–3317, 2012.
Yang, C., & Liu, H.M., Managerial efficiency in Taiwan bank branches: A Network DEA. Economic Modelling, 29, 450–461,2012.