نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• بهاره دلجو ¹
• روح اله قاسمی ²
• محسن مرادی مقدم ³
• علی محقر ⁴

¹ دانشجوی کارشناسی ارشد مدیریت صنعتی، گروه مدیریت تولید و عملیات، دانشکده مدیریت صنعتی و فناوری، دانشکده مدیریت، دانشگاه تهران، تهران، ایران.

² استادیار، گروه مدیریت تولید و عملیات، دانشکده مدیریت صنعتی و فناوری، دانشکده مدیریت، دانشگاه تهران، تهران، ایران.

³ دکتری مدیریت صنعتی، گروه مدیریت تولید و عملیات، دانشکده مدیریت صنعتی و فناوری، دانشکده مدیریت، دانشگاه تهران، تهران، ایران.

⁴ استاد، گروه مدیریت تولید و عملیات، دانشکده مدیریت صنعتی و فناوری، دانشکده مدیریت، دانشگاه تهران، تهران، ایران.

چکیده

صنعت مواد غذایی در انقلاب صنعتی چهارم به‌ویژه با فناوری اینترنت اشیا متحول شده است. این فناوری با اتصال اجزای مختلف کارخانه به صورت باسیم و بی‌سیم، کارایی را افزایش داده و زمینه‌ساز توسعه کارخانه‌های هوشمند و اهداف پایداری شده است. هدف این پژوهش تحلیل توانمندی و جذابیت کاربردهای اینترنت اشیا در صنعت مواد غذایی بر اساس شاخص‌های پایداری و قابلیت شرکت های فعال در صنعت مواد غذایی استان تهران در پیاده‌سازی این فناوری است. ابتدا با مرور نظام‌مند ادبیات، کاربردهای اینترنت اشیا در صنعت مواد غذایی و شاخص‌های جذابیت از منظر پایداری و توانمندی شناسایی شدند. خبرگان پژوهش متخصصان صنعت مواد غذایی استان تهران با سابقه مشارکت در پروژه های پیاده سازی فناوری اینترنت اشیا هستند. با طراحی و توزیع پرسشنامه‌ها به روش بهترین-بدترین، وزن شاخص‌ها تعیین شد. سپس ماتریس‌های تصمیم برای ارزیابی کاربردها بر اساس شاخص‌های جذابیت (پایداری) و توانمندی به‌صورت جداگانه تشکیل گردید و امتیاز هر کاربرد تعیین شد. با روش تاپسیس، امتیاز نهایی کاربردها استخراج و بر اساس ماتریس توانمندی-جذابیت، اولویت‌بندی انجام گرفت. نتایج نشان داد مهم‌ترین کاربردهای اینترنت اشیا با جذابیت و توانمندی بالا در شرکت‌های فعال در صنعت مواد غذایی استان تهران، شامل «جمع‌آوری داده در زمان واقعی»، «مدیریت موجودی مواد و بازپرسازی قفسه»، «مدیریت مصرف انرژی» و «سیستم هوشمند شناسایی حریق» است. یافته‌ها راهنمایی ارزشمند برای شناسایی و به‌کارگیری کاربردهای اینترنت اشیا در صنعت مواد غذایی در کشور با توجه به ظرفیت و زیرساخت شرکت‌های فعال ارائه می‌دهد.

کلیدواژه‌ها

• اینترنت اشیا
• صنعت مواد غذایی
• روش بهترین-بدترین
• روش تاپسیس
• تحلیل توانمندی-جذابیت

موضوعات

• مدیریت صنعتی

عنوان مقاله [English]

Analyzing the capability-attractiveness of Internet of Things technology applications in the food industry

نویسندگان [English]

• Bahareh Deljoo ¹
• Rohollah Ghasemi ²
• Mohsen Moradi moghadam ³
• Ali Mohaghar ⁴

¹ MSc Student in Industrial Management, Department of Production and Operations Management, Faculty of Industrial Management and Technology, college of Management, University of Tehran, Tehran, Iran.

² Assistant Professor, Department of Production and Operations Management, Faculty of Industrial Management and Technology, college of Management, University of Tehran, Tehran, Iran.

³ PhD in Industrial Management, Department of Production and Operations Management, Faculty of Industrial Management and Technology, college of Management, University of Tehran, Tehran, Iran.

⁴ Professor, Department of Production and Operations Management, Faculty of Industrial Management and Technology, college of Management, University of Tehran, Tehran, Iran.

چکیده [English]

The food industry has been transformed by the Fourth Industrial Revolution, particularly through the application of the Internet of Things (IoT). This technology enhances efficiency by connecting various components of the factory—both wired and wirelessly—and paves the way for smart factories aligned with sustainability goals. The aim of this research is to analyze the capability–attractiveness of IoT applications in the food industry based on sustainability indicators and the readiness of selected companies in the food industry of Tehran province to implement these technologies. First, a systematic literature review was conducted to identify relevant IoT applications in the food industry, along with sustainability-based attractiveness indicators and capability criteria. The case study are selected companies in the food industry of Tehran province and its subsidiaries, which are currently deploying IoT technologies across various areas. Using the Best-Worst Method (BWM), the weights of the indicators were determined. Then, decision matrices were developed separately for evaluating the applications based on attractiveness (sustainability) and capability indicators, and each application was scored accordingly. The Technique for Order Preference by Similarity to Ideal Solution (TOPSIS) was then used to obtain final rankings. Based on the capability–attractiveness matrix, the most promising IoT applications identified for implementation in the company include “real-time data collection,” “inventory management and shelf replenishment,” “energy consumption management,” and “smart fire detection systems.” The findings offer valuable insights for identifying and adopting IoT applications in the food industry, considering the capacities and infrastructure of companies.

کلیدواژه‌ها [English]

• Internet of Things (IoT)
• food industry
• Best-Worst Method (BWM)
• TOPSIS
• capability–attractiveness analysis