نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی.کارشناسی.ارشد.مهندسی.صنایع مدیریت.سیستم.و.بهره.وری,دانشگاه.آزاد.اسلامی،واحد.قزوین

2 استادیار.دانشگاه.آزاد.اسلامی،واحد.قزوین،دانشکده.مهندسی.صنایع.و.مکانیک،قزوین،ایران

چکیده

    گمرک جمهوریاسلامی ایران، یکی از سازمانهای مؤثر در حوزه تجارت و اقتصاد است. از طرفی تعدد و پراکندگی واحدهای گمرکی موجبشده تا از سرمایههای فیزیکی و انسانی، به‌طور مطلوب استفاده نگردد. لذا مطابق ماده ۱۰۶ قانون برنامه پنجم توسعه،مقرر شد تا پایان سال سوم برنامه، حداقل سیدرصد از گمرکات کم فعال کشور کاهش یابد، دراینخصوص بحث عملکرد و کارایی واحدهای گمرکی حائز اهمیت است. هدف این تحقیق، تعیین میزان کارایی و تحلیل علت ناکارایی واحدهای گمرکی غیرمرزی است. برایناساس ۲۳واحد گمرکی از میان ۱۴۲ واحد، از حیث تشابه فعالیت، انتخاب و سه متغیر ورودی و چهار متغیر خروجی تعیین و ابتدا با استفاده از مدل BCC تحلیل پوششی دادهها، کارایی واحدها، اندازهگیری میشود. سپس مدل اصلی تحقیق با درنظرگرفتن دو مؤلفه اساسی برای هر گمرک بر مبنای DEA چند مؤلفهای ایجاد و کارایی مؤلفهها برای هر واحد محاسبه و تحلیل میگردد. نتایج نشان میدهد، گمرکات سمنان، شهرکرد و همدان بالاترین رتبه کارایی و گمرکات اهواز، شیراز و زاهدان پایینترین رتبه را کسب نمودند. همچنین دو متغیر تعداد پروانههای صادره و میزان درآمد وصولی بیشترین تأثیر را بر کارایی  واحدهای گمرکی دارند.
کارایی، گمرکات غیرمرزی، تحلیل پوششی دادهها (DEA)، تحلیل پوششی دادههای چند مؤلفهای

کلیدواژه‌ها

  جهانشاهلو‌، غلامرضا.(۱۳۸۷).تحلیل پوششی دادهها وکاربردهای آن . (چاپ اول) تهران: انتشارات دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم تحقیقات.
  روابط عمومی گمرک جمهوری اسلامی ایران.(۱۳۸۴). راهنمای مراجعان .(چاپ اول) تهران : انتشارات گمرک جمهوری اسلامی‌ایران.
  روابط عمومی گمرک جمهوری اسلامی ایران.(۱۳۹۰).گمرک در طرح تحول اقتصادی. بازیابی.شده ۷/۳/ ۹۱ از.(http://www.irica.gov.ir/Portal/File/ShowFile.aspx)
  غلامرضائی، داود و شاه طهماسبی، اسماعیل.(۱۳۸۸). ارزیابی کارایی نسبی استان‌های کشور در دست‌یابی به اهداف برنامه توسعه سوم کشور در بخش کشاورزی. نشریه اقتصاد کشاورزی و توسعه. ۶۷ . ۷. ۱۳۸۸. ۱۷۸-۱۵۵
  فلاح ، محمد.(۱۳۸۶). ارزیابی کارایی شعب شرکت‌های بیمه با روشDEA. نشریه تازههای جهان بیمه.۱۱۵-۱۱۶ .۱۱.۱۳۸۶. ۲۴-۱۷
  گمرک ایران،(۱۳۹۱).مناسب‌سازی تعداد گمرکات با حجم فعالیت تجاری. نشریه تخصصی گمرک جمهوریاسلامی ایران .۶۱۹. ۳ . ۱۳۹۱ .۱۲ .
  مجلس شورای اسلامی. (۱۳۹۰). ‏قانون برنامه پنجم توسعه فرهنگی ، اقتصادی، اجتماعی کشور.(چاپ اول)
  مهرگان ، محمدرضا.(۱۳۸۳). مدلهای کمی در ارزیابی عملکرد سازمانها .(چاپ اول) تهران: انتشارات دانشکده مدیریت دانشگاه تهران.
 
منابع
  .Ahmadzadeh,Namin.Sub units Chain in the DEA. Int.J.Industrial  Mathematic .Vol.3.NO.4.(2011). 317-324
 
  Amirteimoori,Alireza.&.Kordrostami,Sohrab.(2005).DEA.Like models.formulti.component.performance.measurement, Applied Mathematics and computation 163.(2005) .735–743
 
  Amirteimoori,Alireza.&.Kordrostami,Sohrab.(2005).. Multi.component.efficiency.measurement.with.imprecies.data. ,Applied.Mathematics.and computation 162. (2005).1265–1277
 
  Amirteimoori,Alireza.&.Toloie.Eshlaghi,Abbas.& Homayoonfar,Mehdi.(2013).Effciency measurement.in.Two-Stage.network.structures.considering.undesirable.outputs.Int.J.Industrial Mathematics. Vol.6,No.1(2013)57-63
 
  .Cook, Wade.&.Green,Rodney.Multicomponent efficieancy measurement and core business  identification.in.multi.plant.firms A DEA model. Europan Journal of Operational Reserch. 157.(2004) 540-551.
 
  .Fallah,Mehdi.GholamAbri,Amir. Efficiency.Measuremen.of.Multiple Components units in DEA Envelopment.Analysis.Using.Common.Set.of Weights.Int.J.Industrial Mathematics. Vol.1.NO.2.(2009). 183-195
 
  Jahanshahloo,Gholamreza.&.Amirteimoori,Alireza.& Kordrostami,Sohrab. Multi-Component Performance ,Progress   and regress measurement and shared inputs and outputs in DEA for panel data:an application  in  commercial bank branches. Applied Mathematics and computation 151.(2004). 1-16
 
  Jahanshahloo,Gholamreza.&.Amirteimoori,Alireza.& Kordrostami,Sohrab.Measuring the multi – component efficiancy with    shared inputs and outputs in dataenvelopment analysis. Applied Mathematics and.computation. 155. (2004) .283-293
  Kordrostami,Sohrab.&.Amirteimoori,Alireza.Un- desirable factors in.multi-component.performance. measurement.Applied Mathematics and computation. 171. (2005).721-729.
 
  Kordrostami,Sohrab.&.Amirteimoori,Alireza.&.AzmayandehOmme.Habibeh.Estimated.Returns.to.Scale.with.Interval Data.in.Parallel.Manufacturing.Systems.with.SharedResources.Int.J.Industrial  Mathematics. Vol.4.NO.2.(2012) .123-133
 
  Kordrostami,Sohrab.&.Azmayandeh,,Omme.Habibeh.The dynamic efect in parallel production systems;An illustration with Iranian Banks. Applied Mathematics and computation.Vol.5 No. 2(2013)175-185                                                                                           
  Yao, Chen.& Cook, Wade.&.Zhu,Joe.Deriving the DEA frontier for Two-Stage Processes.,Europan Journal of Operation Research .202. (2010) .138-142.
 
  Zha,Yong.& Liang,Liang.Two-Stage cooperation model with input freely distributed among the stages. European Journal of Operational Research 205. (2010) .332–338.